طواری دادرسی و طرق رفع آن

اگر تاکنون برای حل و قصل دعاوی و یا پیگیری پروندۀ خود، به یکی از مراجع قضائی مراجعه نموده باشید، کم و بیش با ازدحام مراجعین به مراجع قضائی مواجه شده اید. این امر در شهرهای بزرگتری همچون تهران بیشتر از سایر شهرها مشهود و ملموس است. به نحوی که در بسیاری از موارد از زمان ثبت دادخواست در مراجع قضائی تا نخستین جلسۀ رسیدگی به آن، در مراجع قضائی شهری همچون تهران زمانی چند ماهه را سپری می نماید. به این امر، یعنی طولانی شدن روند رسیدگی به دادرسی، در اصطلاح حقوقی "طواری دادرسی" گفته می شود.                                                                                                   

احتمالا اصطلاح طواری دادرسی را تا کنون بسیار شنیده اید. طواری دادرسی هم اکنون از مهم ترین مشکلات پیش روی دستگاه قضائی است. از مهم ترین خواسته های هر نظام دادرسی در سراسر دنیا و علی الخصوص ایران کاهش حجم این روند  و انجام امر دادرسی در کوتاهترین زمان ممکن است. اما برای نیل به این هدف چه باید کرد؟                                                                                                 

بخشی از ازدحام در مراجع قضائی همواره به منظور تشکیل پرونده صورت می گیرد. این بخش را می توان با اطلاع رسانی مطلوب از طریق نصب و توزیع برگه های راهنما حاوی مدارک لازم جهت ثبت دادخواست با موضوعات متفاوت، انتشار اطلاعات مزبور از طریق رسانه های گروهی و سایت های مرتبط با قوّۀ قضائیّه و... تا حدود زیادی مرتفع نمود. کما این که این امر کم و بیش تا حدودی اتفاق افتاده است.                     

اما قسمت اعظم شلوغی دادگاهها و مراجع قضائی در طول رسیدگی رخ می دهد. این امر را می توان به چند طریق مرتفع نمود:                                                                                      

نخستین و عامترین راه حل، ایجاد مراجع شبه قضائی است. یعنی مراجعی که پیش از طرح دعوا در دادگاه، به دعوا رسیدگی نموده و در صورت عدم توفیق در حل و فصل دعوا و رفع خصومت، دعوا به دادگاه صالح ارجاع داده شود. با افزایش روزافزون ازدحام در مراجع قضائی این امر در ایران نیز لحاظ گردیده و مادّۀ 185 قانون سوّم برنامۀ توسعۀ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور به این امر پرداخته و مجوز ایجاد شوراهای حل اختلاف را صادر نموده است.

شوراهای حل اختلاف چند سالی است با این مجوّز قانونی ایجاد شده و با ارجاع بسیاری از دعاوی بار سنگینی را از دوش دادگاهها و مراجع قضائی  برداشته شده است. البته آنچه مسلم است همه دعاوی قابلیت طرح در این شوراها را ندارند.

دومین عامل در کاهش ازدحام مراجع قضائی، تاسیس تهاد دادسراست. زیرا با این کار مراجع قضائی با ارجاع آن قسم از دعاوی به دادسرا که نیازمند تحقیقات اولیه هستند رسیدگی هموارتری را پیش رو خواهند داشت. نهاد دادسرا تا سال 73 در نظام قضائی کشور وجود داشت. اما در این سال با هدف دسترسی سریع تر و آسان تر مردم به قاضی حذف گردید ولی مجددا در سال 82 تاسیس شد.

راه حلی که در برخی موارد دیگر در کاهش بار ازدحام مراجع قضائی می تواند راه گشا باشد، مراجعه به ادارات ثبت اسناد شهرستان ها جهت اجرای مفاد اسناد رسمی است. چرا که برای مثال می توان وجه چک را از طریق ادارات ثبت به اجرا گذاشت، اجاره نامه های تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی را از طریق ادارات ثبت پیگیری نموده و برای مستاجر حکم تخلیه دریافت نمود و...

البته استفاده از وکیل حتی اگر به صورت دریافت مشاوره نیز باشد، می تواند از مراجعات مکرر به مراجع قضائی برای اموری نظیر تشکیل پرونده و.... بکاهد.

نگاهی به زندگی و آثار مرحوم سیمین دانشور

سیمین دانشور آثار زیادی را از خود به جای گذاشته است و بیتش از بیست کتاب را تالیف و ترجمه کرده است. مهم‌ترین اثر او رمان سووشون است که به ۱۷ زبان ترجمه شده است و از پرفروش‌ترین آثار ادبی در ایران محسوب می‌شود.

آن روزها .... این روزها......

داشتم به تفاوت های آن روزها که من خود یک کودک بودم و کودکان این روزها فکر می کردم و دنیای هریک را تصور می کردم.

کودکان آن روزها که خیلی هم به عقب بر نمی گردد و عموما بچه های اواخر دهه های 50 و دهه 60 را شامل می شود، دنیای بسیار محدودی داشتند. تلویزیون شان شامل 2-3 ساعت کارتون و برنامه کودک می شد که آن هم ظاهرا بین سریالها و کارتون هائی مثل پسر شجاع، خانواده دکتر ارنست، مهاجران، پینوکیو، سندباد، نیک و نیکو ، رامکال، بچه های کوه آلپ، بچه های مدرسه والت و... دست بدست می شد بازیهای ما هم یا شامل کارتهای بازی و فوتبالدستی بود که ظاهرا رضایت بیشتر بزرگترها را بخاطر مشغول بودن در خونه و کم سروصدا بودن در برداشت یا شامل بازیهای پرصروصداتر مثل گل کوچیک و... میشد که تمام دلخوشی ما هم همین چیزها بود.

عید هم که می شد موقع دید و بازدید بود و ماتم بزرگی به نام پیک نوروزی و گرفتن اسکناسهای نو و تا نخورده 10 و 20 تومانی آن هم با طرح و شکل قدیمی ترشان که بعد از چند سال آنها هم دچار تغییر ظاهری شدند.

تابستانها هم که اگر میخواستی گل کوچیک بازی نکنی یا به هر بهانه ای از خانه بیرون نروی و به پارک و... نمی رفتی برایت کسالت آور می شد.

البته جدیدترین تکنولوژی آن روزها هم پدیده نوظهوری بود به نام آتاری که باعث خوشحالی فراوان ماها بود

اما بچه های امروز چی؟ اگر نخواهند هیچ کاری جز تلویزیون دیدن انجام دهند در روزهای معمولی و غیر تعطیل هم 4-5 ساعتی حد اقل مشغولند. بعد هم اگر کسی را برای بازی پیدا کردند که هیچ وگرنه به سراغ کامپیوتر (ببخشید رایانه) می روند  و خود را به بازی با بازیهای آن مشغول می کنند که آن وقت جداکردنشان از آن مثل جداکردن دو دوقلوی به هم چسبیده کاری مشکل است. خدا کنه که تابستان هم باشه.

عید هم که میشه که دیگه به اون صورت از اون پیک های نوروزی سنگین زمان ما که حل همه بخشهای آن الزامی بود خبری نیست. بچه ها در عید فرصت بیشتری برای بازی کردن و تلویزیون دیدن دارند. خوب البته دید و بازدید همچنان یک پای ثابت برنامه بچه های امروز در ایام نوروزه که عیدی گرفتن را هم شامل میشه فقط با توجه به تورم موجود عیدی های 10-20 تومانی 20-25 سال پیش با رشدی 1000 برابری تبدیل به عیدی های 10-20 هزار تومانی شده که خوب این هم بد نیست.

حالا از زاویه دیگری به این اختلاف نگاه کنیم و آن هم تفاوت زندگی بچه های دیروز و امروزه

بچه های دیروز عموما در خانه های قدیمی تر زندگی می کردند و عموما هم آن خانه ها را با طاقچه و شیشه های قدی اش به یاد می آورند که عرق هر کس را که در خانه تکانی مسئول تمیزکردن آن بود در می آورد. بچه های دیروز دیروز را با بخاری های نفتی، نداشتن تلفن در بعضی محلات و مناطق، نبودن کامپیوتر و اینترنت و انتظار در صف گوشت و مرغ و برنج و روعن و... کوپنی به یاد می آورند. چیزهای که اغلب برای بچه های امروز بی معناست.

ولی نمیدانم چرا حس می کنم زندگی بچه های دیروز بهتر و بانشاط تر از بچه های امروزیست که ظاهرا همه چیز برایشان بهتر و امکانات برایشان محیاتر است؟