نگاهی به زندگی و آثار مرحوم سیمین دانشور

سیمین دانشور آثار زیادی را از خود به جای گذاشته است و بیتش از بیست کتاب را تالیف و ترجمه کرده است. مهم‌ترین اثر او رمان سووشون است که به ۱۷ زبان ترجمه شده است و از پرفروش‌ترین آثار ادبی در ایران محسوب می‌شود.

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس؛ سیمین دانشور نویسنده و همسر مرحوم جلال آل احمد عصر پنج شنبه 18 اسفندماه 1390 در تهران درگذشت.

بنا بر این گزارش وی در چند سال گذشته با مریضی دست به گریبان بود به نحوی که حال وی در هفته های جاری رو به وخامت رفته بود.

سیمین دانشور (زاده ۸ اردیبهشت سال ۱۳۰۰ خورشیدی در شیراز) نویسنده و مترجم ایرانی است. وی نخستین زن ایرانی است که به صورتی حرفه‌ای در زبان فارسی داستان نوشت. مهم‌ترین اثر او رمان سووشون است که نثری ساده دارد و به ۱۷ زبان ترجمه شده است و از جمله پرفروش‌ترین آثار ادبیات داستانی در ایران محسوب می‌شود.

این گزارش نگاهی کوتاه دارد به زندگی ادبی این نویسنده.

دانشور در سال ۱۳۰۰ شمسی در شیراز متولد شد. او فرزند محمدعلی دانشور (پزشک) و قمرالسلطنه حکمت (مدیر هنرستان دخترانه و نقاش) بود. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را مدرسهٔ انگلیسی مهرآیین انجام داد و در امتحان نهایی دیپلم شاگرد اول کل کشور شد. سپس برای ادامهٔ تحصیل در رشتهٔ ادبیات فارسی به دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران رفت.

دانشور، پس از مرگ پدرش در ۱۳۲۰ شمسی، شروع به مقاله‌نویسی برای رادیو تهران و روزنامهٔ ایران کرد، با نام مستعار شیرازی بی‌نام.

در ۱۳۲۷ مجموعهٔ داستان کوتاه آتش خاموش را منتشر کرد که اولین مجموعهٔ داستانی است که به قلم زنی ایرانی چاپ شده‌است. مشوق دانشور در داستان‌نویسی فاطمه سیاح، استاد راهنمای وی، و صادق هدایت بودند. در همین سال با جلال آل‌احمد، که بعداً همسر وی شد، آشنا شد. در ۱۳۲۸ با مدرک دکتری ادبیات فارسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. عنوان رسالهٔ وی «علم‌الجمال و جمال در ادبیات فارسی تا قرن هفتم» بود (با راهنمایی سیاح و بدیع‌الزمان فروزانفر).

سیمین دانشور به سال ۱۳۲۷ زمانی که در اتوبوس نشسته بود تا راهی شیراز شود با جلال آل‌احمد نویسنده و روشنفکر ایرانی آشنا شد و در سال ۱۳۲۹ با آل‌احمد ازدواج کرد. دانشور در ۱۳۳۱ با دریافت بورس تحصیلی به دانشگاه استنفورد رفت و در آنجا دو سال در رشتهٔ زیبایی‌شناسی تحصیل کرد. وی در این دانشگاه نزد والاس استنگر داستان‌نویسی و نزد فیل پریک نمایش‌نامه‌نویسی آموخت. در این مدت دو داستان کوتاه که دانشور که به زبان انگلیسی نوشته بود در ایالات متحده چاپ شد.

پس از برگشتن به ایران، دانشور در هنرستان هنرهای زیبا به تدریس پرداخت تا این که در سال ۱۳۳۸ استاد دانشگاه تهران در رشتهٔ باستان‌شناسی و تاریخ هنر شد. اندکی پیش از مرگ آل‌احمد در ۱۳۴۸، رمان «سَووشون» را منتشر کرد، که از جملهٔ پرفروش‌ترین رمان‌های معاصر است. وی در ۱۳۵۸ از دانشگاه تهران بازنشسته شد. از سیمین دانشور همواره بعنوان یک جریان پیشرو و خالق آثار کم نظیر در ادبیات داستانی ایران نامبرده می‌شود.

دانشور همچنین عضو و نخستین رئیس کانون نویسندگان ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بود.

در ذل فهرستی کوتاه از آثار و کتاب‌های وی در ذیل می آید:

مجموعه داستان

آتش خاموش، اردیبهشت ۱۳۲۷

شهری چون بهشت، دی ۱۳۴۰

به کی سلام کنم؟، خرداد ۱۳۵۹

پرنده های مهاجر، ۱۳۷۶

رمان‌ها 

سَووشون معروف‌ترین اثر دانشور تیر ۱۳۴۸ از سوی انتشارات خوارزمی و مدت کوتاهی پیش از مرگ جلال آل‌احمد منتشر شد. دربارهٔ این رمان نقدهای بسیاری منتشر شده ‌است. این رمان به وقایع پس از پادشاهی رضا شاه می‌پردازد.

جزیرهٔ سرگردانی، ۱۳۷۲، انتشارات خوارزمی

ساربانْ سرگردان، ۱۳۸۰، انتشارات خوارزمی

کوه سرگردان، انتشارات خوارزمی

ترجمه‌ها

سرباز شکلاتی، نوشته برنارد شاو، ۱۳۲۸

دشمنان، نوشته آنتوان چخوف، ۱۳۲۸

بنال وطن، نوشته آلن پیتون

داغ ننگ، نوشته ناتانیل هاثورن

ماه عسل آفتابی (مجموعه داستان)، نوشته ریونوسوکه آکوتاگاوا و ...

آثار غیرداستانی 

غروب جلال، انتشارات رواق، ۱۳۶۰

شاهکارهای فرش ایران

راهنمای صنایع ایران

ذن بودیسم

مبانی استتیک